Cục Cảnh sát Giao thông (CSGT) đang đối mặt với nhiều khó khăn trong việc áp dụng công nghệ camera AI để xử phạt vi phạm giao thông. Mặc dù hệ thống này mang lại nhiều ưu điểm trong phát hiện vi phạm, nhưng vẫn tồn tại những rào cản về định danh phương tiện và dữ liệu chủ xe, gây cản trở quy trình xử lý. Bài viết sẽ phân tích chi tiết những vấn đề này cùng các giải pháp mà Cục CSGT triển khai nhằm nâng cao hiệu quả quản lý giao thông.
Ứng dụng camera AI trong việc xử phạt vi phạm giao thông
Việc tích hợp hệ thống camera AI vào công tác giám sát và xử phạt vi phạm giao thông là bước tiến quan trọng trong cải thiện an toàn đường bộ. Camera AI cho phép tự động nhận diện các lỗi vi phạm như vượt đèn đỏ, không đội mũ bảo hiểm hay đi ngược chiều một cách nhanh chóng và chính xác. Công nghệ này góp phần giảm tải cho lực lượng cảnh sát trực tiếp tuần tra đồng thời tăng tính minh bạch và khách quan trong quá trình xử phạt.
Thông tin từ buổi họp báo Bộ Công an
Tại buổi họp báo do Bộ Công an tổ chức, đại diện Cục CSGT đã cung cấp nhiều thông tin quan trọng về kế hoạch thí điểm sử dụng camera AI trong giám sát giao thông. Theo đó, việc ứng dụng công nghệ này được xem là một trong những giải pháp chủ đạo nhằm nâng cao hiệu quả phòng chống vi phạm hành chính trên các tuyến đường trọng điểm. Các báo cáo sơ bộ cũng đã chỉ ra hiệu quả bước đầu của hệ thống trong việc ghi nhận các hành vi vi phạm.
Thiếu tướng Nguyễn Văn Mừng phát biểu tại họp báo
Các địa điểm thí điểm lắp đặt camera AI tại Hà Nội và cao tốc
Để đánh giá hiệu quả và rà soát các vướng mắc kỹ thuật, hệ thống camera AI được lựa chọn triển khai thí điểm tại một số vị trí trọng yếu ở Hà Nội như phố Phạm Văn Bạch cùng một số đoạn cao tốc có lưu lượng phương tiện lớn. Việc đặt máy móc tại những khu vực này giúp thu thập dữ liệu đa dạng về các tình huống vi phạm khác nhau, đồng thời kiểm chứng khả năng vận hành liên tục của hệ thống dưới điều kiện thực tế.
Kết quả bước đầu của hệ thống camera AI sau thí điểm
Chỉ sau một ngày rưỡi đi vào hoạt động, hệ thống camera AI đã phát hiện hàng trăm trường hợp vi phạm giao thông tại khu vực lắp đặt. Những con số này phản ánh mức độ phổ biến của các hành vi vi phạm và khẳng định vai trò thiết yếu của công nghệ trong việc hỗ trợ kiểm soát giao thông đô thị. Song song với đó, việc xác định thủ tục xử lý các trường hợp vi phạm qua hình ảnh vẫn đang gặp không ít thử thách.
Số vụ vi phạm được phát hiện chỉ sau nửa ngày thí điểm trên phố Phạm Văn Bạch
Trong khoảng thời gian nửa ngày đầu tiên thí điểm trên phố Phạm Văn Bạch, hệ thống đã ghi nhận hơn trăm vụ vi phạm khác nhau, chủ yếu tập trung vào các lỗi phổ biến như không đội mũ bảo hiểm hoặc vượt đèn đỏ. Đây là minh chứng cho thấy sự cần thiết phải áp dụng các công cụ giám sát tự động nhằm nâng cao ý thức chấp hành luật giao thông của người dân.
Hệ thống camera AI hoạt động trên phố Phạm Văn Bạch
Các loại vi phạm thường gặp như không đội mũ bảo hiểm, vượt đèn đỏ, đi ngược chiều
Theo dữ liệu thu thập được từ camera AI, những lỗi phổ biến nhất phải kể đến là người điều khiển xe không đội mũ bảo hiểm khi tham gia giao thông trên đường phố đô thị, việc cố tình vượt đèn đỏ cũng như tình trạng đi ngược chiều gây nguy hiểm cho cả người tham gia giao thông khác. Việc nhận diện nhanh chóng những lỗi này giúp cơ quan chức năng kịp thời nhắc nhở và xử lý theo đúng quy định.
Khó khăn vướng mắc khi áp dụng xử phạt qua camera AI
Dù có nhiều tiềm năng ứng dụng vào thực tế nhưng việc xử phạt qua hình ảnh do camera AI cung cấp vẫn chịu nhiều hạn chế chủ yếu liên quan đến xác minh danh tính chủ phương tiện và chất lượng dữ liệu đăng ký xe. Những bất cập về biển số xe mô tô cũ hay các phương tiện đã trải qua nhiều đời chủ đang là bài toán khó cần giải quyết để đảm bảo tính pháp lý cho quá trình xử phạt.
Vấn đề định danh chủ phương tiện đối với xe mô tô, xe máy cũ biển số 3 số, 4 số
Trên thực tế, rất nhiều xe mô tô và xe máy lưu hành vẫn còn sử dụng các loại biển số có cấu trúc cũ gồm 3 hoặc 4 chữ số. Điều này gây khó khăn đáng kể cho hệ thống nhận dạng tự động khi phải đối mặt với nhiều kiểu font chữ hoặc biển bị mờ nhòe do sử dụng lâu ngày. Đồng thời, việc gắn biển giả hoặc thay đổi biển một cách tùy tiện cũng làm tăng thêm độ phức tạp cho khâu xác minh chủ sở hữu.
Tình trạng phương tiện cũ nát, bán cho đồng nát, hư hỏng hoặc đã qua nhiều đời chủ
Một thực trạng phổ biến khác khiến công tác quản lý gặp trở ngại là sự tồn tại của nhiều phương tiện đã hỏng hóc nặng hoặc bị bán phế liệu nhưng chưa được cập nhật đâu ra khỏi hệ thống quản lý phương tiện. Ngoài ra, đa số xe đã trải qua quá trình chuyển nhượng liên tục mà không được làm thủ tục sang tên kịp thời dẫn tới khó khăn khi truy xuất lịch sử chủ sở hữu nhằm phục vụ công tác xử phạt.
Các trường hợp chủ phương tiện đã mất hoặc ra nước ngoài khiến khó xác minh
Không ít trường hợp chủ sở hữu phương tiện đã qua đời hoặc thường xuyên sống ở nước ngoài nên không thể xác thực danh tính theo yêu cầu của cơ quan chức năng. Điều này kéo dài thời gian làm rõ vụ việc và đôi khi khiến biện pháp xử lý bị đình trệ do thiếu căn cứ pháp lý chính xác dựa trên dữ liệu định danh.
Giải pháp và kế hoạch của Cục CSGT để cải thiện quản lý phương tiện chưa định danh
Nhằm khắc phục những khó khăn hiện tại liên quan đến việc định danh phương tiện lưu hành chưa đầy đủ thông tin chủ sở hữu, Cục CSGT đang triển khai kế hoạch rà soát toàn diện dữ liệu đăng ký xe trên toàn quốc. Qua đó, đơn vị này hướng tới xây dựng cơ sở dữ liệu chuẩn hóa nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho công tác giám sát và xử lý vi phạm bằng công nghệ tiên tiến.
Rà soát dữ liệu phương tiện còn lưu hành đến hết năm 2025 và đầu 2026
Chiến dịch rà soát dự kiến kéo dài từ nay đến hết năm 2025 và đầu năm 2026 sẽ tập trung kiểm tra tổng thể danh sách các phương tiện đang lưu hành thực tế trên đường để loại bỏ những chiếc xe không còn hoạt động hoặc chưa được cập nhật chính xác vào hệ thống quản lý trung tâm.
Loại bỏ dữ liệu phương tiện không còn lưu thông khỏi hệ thống
Sau quá trình kiểm tra kỹ lưỡng từng mã đăng ký và tình trạng thực tế của phương tiện, các mẫu xe hư hỏng nghiêm trọng hoặc không còn tham gia giao thông sẽ được xóa bỏ khỏi cơ sở dữ liệu nhằm tránh gây nhiễu loạn thông tin cũng như tăng hiệu quả nhận dạng hình ảnh khi áp dụng xử phạt tự động.
Đưa các phương tiện còn sử dụng vào định danh để phục vụ công tác xử lý vi phạm
Bên cạnh việc loại bỏ dữ liệu cũ kỹ thì việc nhập đầy đủ thông tin đối với những phương tiện còn hoạt động cũng được đẩy mạnh nhằm cung cấp nền tảng vững chắc cho quá trình xác minh chủ sở hữu mỗi khi phát hiện vi phạm qua hình ảnh camera AI.
Số hóa và cập nhật dữ liệu đăng ký quản lý phương tiện toàn quốc
Song song với rà soát vật chất của phương tiện là nhiệm vụ trọng tâm về mặt số hóa toàn bộ hồ sơ đăng ký quản lý xe trên toàn quốc nhằm tạo thành kho dữ liệu chuẩn sạch phục vụ tối ưu cho công tác giám sát hành chính tương lai. Quá trình này bao gồm cả cập nhật, bổ sung những thông tin mới nhất về địa chỉ chủ xe cũng như tình trạng hiện tại của từng chiếc xe.
Tổng rà soát, cập nhật bổ sung dữ liệu đăng ký và quản lý phương tiện toàn quốc
“Dự án tổng rà soát hướng tới hoàn thiện hồ sơ điện tử cho mỗi phương tiện bằng cách quét qua tất cả giấy tờ lưu hành hiện có kết hợp đối chiếu với tình trạng thực tế trên đường nhằm phát hiện sớm sai sót hoặc thiếu hụt dữ liệu cần bổ sung ngay lập tức.”
Mục tiêu hoàn thành 100% dữ liệu đúng đủ sạch sống đến ngày 31-12-2025
“Đặt mục tiêu hoàn tất việc chuẩn hóa chất lượng dữ liệu đăng ký quản lý vào cuối năm 2025 với tiêu chí ‘đúng – đủ – sạch – sống’ nhằm đảm bảo mọi bản ghi đều chính xác và phù hợp nhu cầu thực tiễn trong quản lý vận tải cũng như kiểm soát giao thông.”
Đảm bảo thông tin địa chỉ chủ xe đầy đủ phục vụ công tác xử lý vi phạm và đảm bảo an toàn giao thông
“Việc cập nhật đầy đủ địa chỉ liên lạc của chủ phương tiện không chỉ giúp đơn giản hóa quy trình gửi giấy mời hoặc quyết định xử phạt mà còn hỗ trợ nhanh chóng khi xảy ra các vụ tai nạn hay tranh chấp liên quan đến trách nhiệm dân sự.”
Hiệu quả và thách thức khi ứng dụng công nghệ AI trong giám sát giao thông
“Cục CSGT nêu khó khăn trong việc xử phạt qua camera AI” phản ánh một bức tranh đa chiều về ứng dụng công nghệ hiện đại vào lĩnh vực quản lý giao thông Việt Nam. Dù mang lại nhiều kết quả tích cực trong phát hiện vi phạm nhanh chóng và khách quan thì vẫn tồn tại những rào cản kỹ thuật cũng như pháp lý liên quan đến định danh chính xác chủ sở hữu phương tiện. Để tận dụng tối đa lợi ích của camera AI, sự phối hợp đồng bộ giữa công tác số hóa dữ liệu đăng ký ô tô – xe máy cùng sự cải tiến liên tục về mặt kỹ thuật là điều kiện tiên quyết giúp ngành giao thông nâng cao hiệu quả kiểm soát an toàn đường bộ trong tương lai.”
